Tak, zgodnie z art. 83 § 1 k.p.k. obrońcę ustanawia oskarżony, do czasu ustanowienia obrońcy przez oskarżonego pozbawionego wolności, obrońcę może ustanowić inna osoba, o czym niezwłocznie zawiadamia się oskarżonego. Obrońcę może ustanowić członek rodziny oskarżonego lub jakakolwiek inna osoba zainteresowana jego losem.

Zgodnie z art. 300 § 1 k.p.k. przed pierwszym przesłuchaniem należy pouczyć podejrzanego o jego uprawnieniach: do składania wyjaśnień, do odmowy składania wyjaśnień lub odmowy odpowiedzi na pytania, do informacji o treści zarzutów i ich zmianach, do składania wniosków o dokonanie czynności śledztwa lub dochodzenia, do korzystania z pomocy obrońcy. Jest to jedno z najważniejszych uprawnień osoby zatrzymanej, która nigdy nie ma obowiązku składania wyjaśnień i może zawsze ich odmówić bez podania przyczyny. Przede wszystkim podejrzany nigdy nie ma obowiązku obciążania samego siebie. Tymczasowo aresztowany ma prawo, bezzwłocznie po osadzeniu go w areszcie śledczym, zawiadomić o miejscu swojego pobytu osobę najbliższą albo inną osobę, stowarzyszenie, organizację lub instytucję, a także swojego obrońcę. Tymczasowo aresztowany ma prawo do porozumiewania się z obrońcą, pełnomocnikiem będącym adwokatem albo radcą prawnym oraz przedstawicielem niebędącym adwokatem ani radcą prawnym, który został zaaprobowany przez Przewodniczącego Izby Europejskiego Trybunału Praw Człowieka do reprezentowania skazanego przed tym Trybunałem, podczas nieobecności innych osób oraz korespondencyjnie. Tymczasowo aresztowany może korzystać z widzeń i ma prawo do co najmniej 1 widzenia w miesiącu z osobą najbliższą, jednak żeby widzenie zostało zrealizowane należy złożyć odpowiedni wniosek do organu, do którego dyspozycji pozostaje tymczasowo aresztowany. Tymczasowo aresztowany ma także prawo do widzeń z obrońcą.

Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód. Zupełny i trwały rozkład pożycia oznacza rozkład więzi duchowej, gospodarczej i fizycznej. Trwałość rozkładu pożycia oznacza natomiast, iż brak jest realnej szansy na dalsze pożycie stron. Jeżeli zatem zostaną spełnione powyższe przesłanki, możliwe jest złożenie pozwu o rozwód. W wyroku orzekającym rozwód, sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Jeżeli pozwany uznaje żądanie pozwu a małżonkowie nie mają wspólnych małoletnich dzieci, sąd może ograniczyć postępowanie dowodowe do przesłuchania stron, zatem jeżeli strony mają dzieci, to muszą przedstawić inne dowody np. w postaci przesłuchania świadków.

Orzekając rozwód sąd orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Jednakże na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o winie. W tym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy. Orzeczenie rozwodu z ustaleniem winy wiąże się każdorazowo z przeprowadzeniem postępowania dowodowego i zbadaniem, zachowanie którego z małżonków wpłynęło na rozkład pożycia. Podkreślenia wymaga, iż zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sądów nie ma winy mniejszej i większej, zatem jeżeli jeden małżonek zawinił w niewielkim zakresie, a drugi w bardzo szerokim, sąd uzna winę obu stron.

W przypadku orzeczenia rozwodu bez orzekania o winie lub z winy obu stron, małżonek, który znalazł się w niedostatku może żądać alimentów od drugiego małżonka, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni. Jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku. Obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa.

Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Należy zatem ustalić w każdej sprawie, jakie są koszty utrzymania dziecka związane z mieszkaniem, wyżywieniem, rozrywkami, zakupem odzieży, rozwijaniem zainteresowań oraz leczeniem. Każdorazowo koszt utrzymania dziecka musi być ustalany indywidualnie, ponieważ każde dziecko jest inne i wymaga indywidualnego podejścia, w szczególności w zakresie pomocy szkolnych, rozwijanych pasji, a w szczególności specjalnego leczenia. Dziecko ma prawo do życia na równej stopie życiowej, co jego rodzice, zatem stan majątkowy rodziców bezpośrednio wpływa na wysokość alimentów. Kolejno należy ustalić jakie możliwości finansowe ma zobowiązany do alimentów wedle wykorzystania swojego doświadczenia i wykształcenia.

Kontakty mogą zostać uregulowane na wiele sposobów, przede wszystkim rodzice mogą zawrzeć umowę co do sposobu uregulowania kontaktów, w sytuacji, gdy nie ma między nimi konfliktu. W sytuacjach konfliktowych kontakty ustala sąd. Każde z rodziców ma prawo do kontaktu z dzieckiem. Ważne jest, by w sprawie o kontakty precyzyjnie określić obowiązki każdej ze stron i harmonogram kontaktów, by w przyszłości nie było wątpliwości, co do zakresu kontaktów. W sytuacji, gdy dobro dziecka jest zagrożone, sąd może zakazaćzabierania dziecka poza miejsce jego stałego pobytu, zezwolić na spotykanie się z dzieckiem tylko w obecności drugiego z rodziców albo opiekuna, kuratora sądowego lub innej osoby wskazanej przez sąd, ograniczyć kontakty do określonych sposobów porozumiewania się na odległość, a nawet zakazać utrzymywania kontaktów.

Małżonkowie mogą podzielić majątek za pomocą umowy lub na drodze sądowej. Strony po orzeczeniu rozwodu lub ustanowieniu rozdzielności majątkowej mogą w każdej chwili dokonać podziału majątku. W przypadku dokonania podziału majątku w drodze umowy istotną kwestią jest, iż gdy w skład majątku wchodzi nieruchomość, to konieczne jest sporządzenie aktu notarialnego. W przypadku podziału na drodze sądowej sąd ustala wartość majątku oraz wysokość nakładów dokonywanych z majątku wspólnego na majątki osobiste małżonków, może także ustalić wysokość nakładów z majątków osobistych na majątek wspólny.

Rozdzielność majątkowa chroni majątek małżonka przed działaniami drugiego małżonka. Przede wszystkim rozdzielność majątkowa może być korzystna, w sytuacji gdy jeden z małżonków prowadzi działalność gospodarczą i nawet bez swojej winy będzie mieć problemy finansowe z tym związane. Kolejnym przypadkiem jest nielojalne zachowanie drugiego małżonka, który nie przyczynia się do powiększania majątku wspólnego, a przez ryzykowne działania może doprowadzić do powstania długów.

W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku. Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych. W braku zstępnych spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy jego małżonek i rodzice. W braku zstępnych i małżonka spadkodawcy cały spadek przypada jego rodzicom w częściach równych. Jeżeli jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych. Jeżeli którekolwiek z rodzeństwa spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku pozostawiając zstępnych, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym. W braku zstępnych spadkodawcy, jego rodziców, rodzeństwa i ich zstępnych, cały spadek przypada małżonkowi spadkodawcy. W braku zstępnych, małżonka, rodziców, rodzeństwa i zstępnych rodzeństwa spadkodawcy cały spadek przypada dziadkom spadkodawcy.

a. Spadkodawca może sporządzić testament w ten sposób, że napisze go w całości pismem ręcznym, podpisze i opatrzy datą. b. Testament może być sporządzony w formie aktu notarialnego. c. Spadkodawca może sporządzić testament także w ten sposób, że w obecności dwóch świadków oświadczy swoją ostatnią wolę ustnie wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego. d. Jeżeli istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy albo jeżeli wskutek szczególnych okoliczności zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo utrudnione, spadkodawca może oświadczyć ostatnią wolę ustnie przy jednoczesnej obecności co najmniej trzech świadków.

Stwierdzenie nabycia spadku polega na ustaleniu i potwierdzeniu praw do spadku. Sąd lub notariusz stwierdza kto jest spadkobiercą i jaka ułamkowa część spadku mu przypada. Dział spadku polega natomiast na ustaleniu składu spadku, a zatem wszystkich przedmiotów wchodzących w skład spadku i ich wartości, a następnie przyznaje poszczególne przedmioty lub nieruchomości wschodzące w skład spadku konkretnym spadkobiercom i ustala ewentualne spłaty i dopłaty.

Zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni - dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach - połowa wartości tego udziału (zachowek). Zachowku można dochodzić, gdy np. spadkodawca dokonał rozrządzenia testamentowego na rzecz tylko jednego spadkobiercy, osoby niebędącej spadkobiercą lub dokonał darowizny, w taki sposób, iż uprawniony do zachowku nie otrzyma należnej mu części spadku.

Wydziedziczenie polega na pozbawieniu uprawnionego do zachowku prawa do zachowku. Często pojęcie to mylone jest w języku potocznym z przyznaniem praw do spadku tylko jednej osobie, a zatem pominięciem jednego ze spadkobierców w testamencie. Jeżeli jednak w testamencie spadkodawca wyłącznie wskazuje kto ma dziedziczyć nie oznacza to jeszcze wydziedziczenia osoby uprawnionej do zachowku, rozrządzenie takie wymaga bowiem wyraźnego wskazania kto ma zostać pozbawiony prawa do zachowku i z jakiego powodu, bowiem przyczyny wydziedziczenia są ściśle w ustawie określone. Spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku (wydziedziczenie), jeżeli uprawniony do zachowku: wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego, dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci, uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

Odszkodowania można dochodzić w sytuacji wyrządzenia szkody majątkowej, natomiast zadośćuczynienia w przypadku doznania szkody niemajątkowej. Naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono, jednak zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. W przypadku powstania szkody niemajątkowej na osobie sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Zakłady ubezpieczeń często dokonują zaniżenia kwoty należnego odszkodowania poprzez chociażby stosowanie niższej stawki za godzinę pracy mechaników, stosowanie własnych rabatów w kosztorysach lub nie uwzględniając wszystkich uszkodzeń. W wypadku szkody na pojeździe, ważne jest dokładne sprawdzenie kosztorysu przedstawionego przez ubezpieczyciela i sprawdzenie jakie części wykorzystał do obliczenia odszkodowania, czy były to części oryginalne, czy też niewiadomej jakości zamienniki. W wypadku wątpliwości, co do wysokości odszkodowania można zwrócić się do rzeczoznawcy prywatnego, który dokona kalkulacji i w wypadku wystąpienia różnicy można dochodzić od ubezpieczyciela wyższego odszkodowania.

Jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo usunięcia wady. Jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę albo sprzedawca nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady.

W sytuacji, gdy kontrahent zalega z płatnościami w większości wypadków należy najpierw wezwać go do zapłaty dobrowolnie, a jeżeli zapłata nie nastąpi we wskazanym terminie należy skierować sprawę do sądu. Istotne jest by nie zwlekać zbytnio z wystąpieniem na drogę sądową, bowiem kontrahent może utracić płynność finansową, a nadto przy nadmiernie długim czasie niedochodzenia roszczenia, może ono ulec przedawnieniu. Roszczenia wynikające z różnych umów lub czynności mają różny termin przedawnienia, zatem zawsze warto wiedzieć, kiedy upływa termin przedawnienia, by nie narazić się zgłoszenie takiego zarzutu przed sądem, a w efekcie na brak możliwości wygrania sprawy o zapłatę.

Zawsze istnieje możliwość pozasądowego rozwiązania sporu, co jest szczególnie korzystnym rozwiązaniem, jeżeli pozostaje się z drugą stroną w stałych relacjach gospodarczych i ważne jest by tych relacji nie zniszczyć. W takim wypadku istnieje możliwość zwrócenia się do profesjonalnego mediatora, który pomoże rozwiązać sporną kwestię, w sposób zadowalający dla obu stron i pozwalający na dalszą współpracę.